Kwetsbaarheid, weerbaarheid en beschaving

Door de eeuwen heen hebben mensen allerlei pogingen ondernomen om zichzelf en hun samenlevingen te beschermen tegen de ingrijpende gevolgen van schokkende gebeurtenissen: grote rampen en oorlogen, maar ook rampspoed in het persoonlijke leven, zoals geweld, misbruik of ingrijpend verlies. Hoe slaagden mensen erin zich beter te beschermen tegen de ontregelende gevolgen van deze rampen? En wat kwam daar allemaal bij kijken?

Kwetsbaarheid, weerbaarheid en beschaving behandelt deze vragen niet alleen in een breed historisch perspectief, maar legt ook de nadruk op de opgaven waar mensen nu voor staan. Het richt de aandacht op belangrijke verworvenheden, zowel technisch, sociaal als mentaal en hoe die tot stand kwamen en soms weer verloren gingen. Bijzondere aandacht krijgt de rol die psychische trauma`s zijn gaan spelen in de gezondheidszorg, de crisisbeheersing en het recht, en in de bredere cultuur van herdenken en herinneren.

De rode draad in het boek vormt de toenemende wedijver tussen mensen om de problemen de baas te worden, de toenemende verwevenheid van de netwerken waar ze deel van uitmaken en de steeds ingewikkelder wordende nasleep van schokkende gebeurtenissen. Gevoeligheid voor de pijn van anderen is de grootste uitdaging van deze tijd. Ze is de graadmeter om te laten zien of de mensheid tot verdere beschaving in staat is.

Dr. Frank Hermans is socioloog en is in 2010 gepromoveerd aan de UvA op het onderwerp Trauma en Beschaving. Hij publiceerde diverse artikelen en onderhoudt een veel bezochte website: www.trauma-en-samenleving.nl